Zastosowanie oleju z czarnuszki – najważniejsze korzyści

Zastosowanie oleju z czarnuszki - najważniejsze korzyści

Zastosowanie oleju z czarnuszki to przede wszystkim wspieranie organizmu w walce z pasożytami, wolnymi rodnikami i infekcjami. Czarne nasiona Nigella Sativa, określa się również jako kwiat kopru. Roślina ta kwitnie cały rok. Pochodzi z południowej i południowo-zachodniej Azji i rośnie na wysokość około 8-12 cm. Kwiaty mają od 5 do 10 pierzastych płatków w kolorze blado niebieskim lub białym. W kwiecie znajdują się nasiona. Są one otwarte w kształcie pięcioramiennej gwiazdy. Po pewnym czasie nasiona stają się blado czarne.

Zastosowanie oleju z czarnuszki – najważniejsze korzyści

Włączenie tego oleju do diety wspiera przede wszystkim zdrowie. Pośrednio ma wpływ na kondycję włosów, skóry, a także na odporność organizmu.

Zastosowanie oleju z czarnuszki na włosy

Używanie oleju z nasion czarnuszki naturalnie stymuluje wzrost włosów i zapobiegania ich wypadaniu. Pomaga także dostarczyć do włosa niezbędną ilość wilgoci. Olej z czarnuszki odgrywa znaczącą rolę w stymulowaniu wzrostu włosów poprzez wzmocnienie mieszków włosowych, które tworzą silne korzenie włosów.

Zastosowanie oleju z czarnuszki na skórę

Uzupełnia składniki potrzebne do utrzymania zdrowej i promiennej skóry. Poprawia jej strukturę, ponieważ zawiera niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (kwas linolowy i linolenowy). Nie są one wytwarzane przez organizm, stąd mają zasadnicze znaczenie.

Aby cieszyć się promienną i odżywioną skórą warto wykonać pastę z miodu i nasion Nigella Sativa (lub z płynnego oleju z czarnuszki np. przebijając kapsułkę). Następnie nałożyć pastę na skórę na ok. pół godziny.

Przy problemach z trądzikiem można przygotować pastę zawierającą nasiona Nigella Sativa (lub płynny olej z czarnego kminku) i ocet jabłkowy (cydr). Taka pasta, pozostawiona na chwilę na skórze i wykonywana regularnie pomoże w łagodzeniu objawów trądziku.

Dla osób, które borykają się z suchą skórą rozwiązaniem może być pasta z oleju z nasion Nigella Sativa i oleju sezamowego. Stosowana regularnie zauważalnie wpłynie na regulację wilgotności skóry.

Zastosowanie oleju z czarnuszki

Czarnuszkę od dawna stosuje się wewnętrznie, w celu poprawienia kondycji włosów, skóry, a także paznokci. Jednak obecnie mamy także pewność, że możemy uzyskać wiele korzyści stosując olej również zewnętrznie – miejscowo. To jeden z olei, który odstaje (korzystnie) od innych pod względem zawartych składników roślinnych. Z tego powodu jest w stanie pozytywnie wpłynąć na zdrowie i witalność skóry.

Odżywia

Czarnuszka siewna zawiera witaminę A, B i C wraz z minerałami, takimi jak wapń, potas, magnez i cynk. Nadaje skórze utracony blask i stymuluje ją do odbudowy.

Redukuje trądzik

Spożywanie czarnuszki wspomaga walkę z trądzikiem młodzieńczym, jak również z trądzikiem u dorosłych. Przywraca równowagę sebum skóry.

Zwalcza infekcje

Oprócz walki z bakteriami, które powodują trądzik, olej z czarnuszki redukuje także inne rodzaje bakterii i grzybów, zachowując twarz wolną od infekcji. Można go stosować na wypryski, czyraki, łuski grzybicy, a także łuszczycę.

Nawilża

Podobnie jak wiele naturalnych olejów, olej z nasion Nigella Sativa jest bogaty w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Zapewniają one głębokie, a także trwałe nawilżenie skóry. Te kwasy mogą również pomóc zredukować drobne linie mimiczne i zmarszczki.

Zwalcza blizny i przebarwienia

Regularne stosowanie tego oleju pomoże zminimalizować plamy, a także stare blizny po trądziku. Witamina A i aminokwasy, wraz z kwasami tłuszczowymi, pomagają stymulować („zachęcić”) skórę do regeneracji.

Zmniejsza zaczerwienienia

Czarnuszka może wspomóc zredukować czerwoną skórę, pozostawioną przez trądzik różowaty lub inne choroby. Wykazuje on bowiem właściwości przeciwzapalne, które uspokajają stany zapalne i wspierają układ odpornościowy (immunologiczny) w prawidłowym funkcjonowaniu. Olej jest również naturalnym lekiem przeciwhistaminowym, idealnym na choroby skóry, które mogą być spowodowane przez alergie.

Zastosowanie oleju z czarnuszki a korzyści zdrowotne

Tradycyjnie czarnuszkę używano do stymulowania poziomu energii i leczenia różnych schorzeń wątroby i przewodu pokarmowego, a także żółtaczki, bólów głowy, uczucia zatkanego nosa i w celu likwidacji pasożytów jelitowych.

Najnowsze badania wykazały, że ekstrakt z czarnuszki może pomóc w walce z rakiem. Inne badania udowodniły pozytywny wpływ na układ odpornościowy (immunologiczny), alergie, a także na łagodzenie dolegliwości trawiennych. Niektóre badania sugerują, że czarnuszka może przyczynić się do obniżenia poziomu cukru we krwi. Jest to ważne, ponieważ może zapobiec lub pomóc w kontroli cukrzycy.

Nasiona czarnuszki bogate są w błonnik oraz beta-karoten, wapń, żelazo oraz potas. Dlatego dobrym pomysłem jest ich stosowanie do gorącej herbaty lub kawy. Natomiast zmielone i rozsypane po sałatce, zapiekance, chlebie czy zmieszane ze smażonymi potrawami, nie tylko wpłyną na wartość odżywczą, ale i na walory smakowe.

Odporność

Nasiona Nigella Sativa mogą być śmiało nazywane jako „wzmacniacze” odporności. Pomagają w leczeniu stanów związanych z brakiem odporności, a nawet AIDS.

Mózg

Badania wykazały, że nasiona czarnuszki nie tylko poprawiają urodę, ale również działają jako środek poprawiający funkcjonowanie pamięci.

Choroby

Te czarne nasiona kminku są obfite w bogate substancje chemiczne, które mogą pomóc w leczeniu astmy, nudności, chorób serca, cukrzycy nadciśnienia tętniczego, a także zapalenia opon mózgowych i do pewnego stopnia nawet raka.

Polecane produkty
Olej z czarnuszki
W czarnuszce (Nigella sativa) głównymi składnikami są niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT). Zalicza się je do egzogennych kwasów tłuszczowych, czyli takich, których nasz organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i należy dbać o ich dostarczanie w celu utrzymania prawidłowego poziomu. Olej z czarnuszki to również źródło bardzo cennych substancji takich jak m.in. witaminy, mikroelementy, białka, flawonoidy, fitosterole  Zobacz więcej …

Co to jest czarnuszka?

Każda osoba interesująca się zdrowym stylem życia powinna wiedzieć co to jest czarnuszka. Roślina zyskuje coraz większą popularność, głównie ze względu na liczne korzyści zdrowotne wynikające z jej spożywania. Na szczególną uwagę zasługują nasiona czarnuszki, z której następnie wytwarza się cenny olej.

Co to jest czarnuszka?

Czarnuszka siewna (Nigella Sativa) jest jednoroczną rośliną wywodzącą się z rodziny jaskrowatych. Swą nazwę zawdzięcza prawdopodobnie barwie nasion, które są czarne.

Cechuje się białymi kwiatami, dość mocno rozgałęzionymi pędami oraz czarnymi nasionami. Popularność zyskała właśnie ze względu na nie.

Roślina występuje na obszarach o ciepłym klimacie, głównie na terenach Europy i Azji zachodniej. W Polsce największe uprawy można spotkać na południu kraju.

Nasiona wykorzystuje się do produkcji olejów, nalewek, naparów, kosmetyków, produktów spożywczych, a także perfum.

Skład nasion

Czarnuszka jest najbardziej rozpoznawalna ze względu na znaczną zawartość tymochinonu. Związek ten odpowiada za większość właściwości zdrowotnych rośliny. Ponadto w składzie należy wyróżnić:

  • kwasy tłuszczowe – nasycone, nienasycone i oleje eteryczne
  • witaminy – A, E, B1, B6
  • flawonoidy
  • składniki mineralne – cynk, potas, żelazo, mangan, miedź, wapń, selen
  • melaninę
  • aminokwasy
  • karoten
  • saponiny

Co to jest czarnuszka?

Właściwości czarnuszki

Głównym aktywnym składnikiem nasion czarnuszki jest tymochinon. Na przestrzeni lat udowodniono jego skuteczność w leczeniu wielu chorób przewlekłych (głównie neurologicznych, psychicznych i nowotworowych).

Silne właściwości przeciwutleniające nasion czarnuszki zyskały ostatnio rosnącą uwagę ze względu na ich potencjalną rolę jako suplement diety wykazujący minimalne skutki uboczne. Nie tylko z tego względu spożycie czarnuszki poleca się osobom otyłym i walczącym z nadwagą. Dodatkowo składniki czarnuszki regulują poziom glukozy i cholesterolu we krwi, co może zmniejszać ryzyko miażdżycy i innych chorób układu krążenia.

Alfa-hederyna i tymochinon wykazują potencjalną aktywność przeciwnowotworową. Niedawno przeprowadzone badanie udowodniło, że melanina pozyskana z nasion czarnuszki działa immunostymulująco poprzez wpływ na ekspresję genów, z kolei octan etylu zahamował wzrost różnorodnych linii komórek rakowych bez wpływu na prawidłowe komórki śródbłonka.

Pozostałe właściwości lecznicze czarnuszki:

  • poprawia wygląd i stan skóry
  • likwiduje niestrawność, wzdęcia, biegunkę i inne problemy trawienne
  • ma działanie znieczulające, rozkurczowe i przeciwbakteryjne
  • zmniejsza stan zapalny
  • chroni żołądek i zapobiega rozwojowi wrzodów
  • poprawia samopoczucie
  • wpływa korzystnie na funkcjonowanie układu oddechowego
  • wspomaga zwalczanie pasożytów

Zastosowanie

Czarnuszka siewna jest współcześnie stosowana jako przyprawa, ponieważ może stanowić oryginalny zamiennik pieprzu. Jej ciekawy smak sprawia, że nasiona są częstym składnikiem nie tylko potraw kulinarnych, ale i wypieków. Dodatkowo czarnuszka stanowi niekiedy substancję konserwującą.

Z nasion wytwarza się olej o niezwykle bogatym składzie. Można go wykorzystywać zarówno do użytku zewnętrznego, jak i wewnętrznego. Coraz częściej olej stosuje się podczas wykonywania domowych kosmetyków, ponieważ działa nawilżająco i ochronnie, a także koi podrażnienia skóry i wpływa zbawiennie na kondycję włosów.

Liczne korzystne właściwości czarnuszki sprawiły, że na rynku można zaopatrzyć się w suplementy diety na jej bazie.

Polecane produkty
Olej z czarnuszki
W czarnuszce (Nigella sativa) głównymi składnikami są niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT). Zalicza się je do egzogennych kwasów tłuszczowych, czyli takich, których nasz organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i należy dbać o ich dostarczanie w celu utrzymania prawidłowego poziomu. Olej z czarnuszki to również źródło bardzo cennych substancji takich jak m.in. witaminy, mikroelementy, białka, flawonoidy, fitosterole  Zobacz więcej …

Bibliografia:

  1. Yimer E., Tuem K., Karim A. (i inni), Nigella sativa L. (czarny kminek): obiecujący naturalny lek na szeroką gamę chorób, Evidence-Based Complementary and Anternative Medicine, 2019.
  2. Jurczak J., Reguła J., Właściwości prozdrowotne czarnuszki siewnej i jej znaczenie w leczeniu dny moczanowej, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 3/2018.
  3. Kaźmierczak A., Wcisło-Dziadecka D., Zmarzły N., Zdrowie z natury – czarnuszka siewna w produktach kosmetycznych i leczniczych, Postępy Nauk Medycznych, XXXI/2018.
  4. Borusiewicz M., Janeczko Z., Nigella sativa L. – roślinny surowiec o właściwościach plejotropowych, Postępy Fitoterapii, 4/2015.

Na co pomaga olej z czarnuszki?

Na co pomaga olej z czarnuszki?

Współcześnie wiele osób stara się wdrażać naturalne metody dbania o zdrowie i urodę, dlatego warto wiedzieć między innymi na co pomaga olej z czarnuszki. Produkt ten cieszy się coraz większą popularnością ze względu na bogaty skład i szerokie zastosowanie. Może być stosowany zarówno do użytku wewnętrznego, jak i zewnętrznego. Zalecane dzienne spożycie oleju wynosi 500-1000 mg, 2-3 razy dziennie. Olej z czarnuszki charakteryzuje się lekko gorzkim smakiem i korzennym zapachem, co sprawia, że liczba jego zwolenników wciąż się powiększa.

Skład czarnuszki

Cechą charakterystyczną czarnuszki jest jej bogaty skład. Zawiera ona większość makro- i mikrocząsteczek, błonnik rozpuszczalny i nierozpuszczalny oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) w sporej ilości oraz nasycone kwasy tłuszczowe (NKT), które stanowią około 30% całości olejów.

Wśród NNKT i NKT wyróżnić można kwas: linolowy, oleinowy, linolenowy, arachidowy, behenowy, palmitynowy czy stearynowy.

Ponadto nasiona czarnuszki cechują się obecnością:

  • alkaloidów
  • garbników
  • aminokwasów (jest ich 15, przy czym obejmuje to 8 z 9 aminokwasów niezbędnych)
  • witamin i karotenu
  • składników mineralnych – Ca, Mg, Na, S, K, Zn
  • tymochinonu

Na co pomaga olej z czarnuszki?

Olej z czarnuszki może być elementem profilaktyki, a nawet leczenia niektórych schorzeń. Dodatkowo znajduje szereg zastosowań w aromaterapii i kosmetologii, zarówno do pielęgnacji skóry, jak i jej przydatków.

Na co pomaga olej z czarnuszki?

Zdrowie

Produkty na bazie czarnuszki od dawna stosowane były do leczenia:

  • chorób układu oddechowego – astmy, kaszlu, wszelkich stanów zapalnych
  • przeziębienia i obniżonej odporności
  • schorzeń wątroby, żołądka i jelit – np. niestrawności, biegunki
  • zmian skórnych – trądzik, grzybica, łuszczyca
  • chorób układu krążenia
  • chorób autoimmunologicznych – np. toczeń rumieniowaty układowy
  • nieprawidłowo gojących się ran

Zobacz również: Zastosowanie czarnuszki

Czarnuszka znalazła również zastosowanie jako środek antyseptyczny, znieczulający i poprawiający samopoczucie. U osób z podwyższonym poziomem glukozy we krwi wpływa na jej stabilizację.

Olej z czarnuszki poleca się osobom z chorobami układu hormonalnego, odpornościowego i krążeniowego. Jego regularne spożycie wpływa na stabilizację poziomu lipidów we krwi, dlatego może być wprowadzony do diety chorych na miażdżycę lub otyłych. W związku z tym, że wykazuje działanie antydiuretyczne, jego spożycie zaleca się również diabetykom.

Składniki oleju cechują się dodatkowo działaniem rozkurczowym (spazmolitycznym) i znieczulającym, dlatego produkt ten może okazać się nieoceniony podczas bolesnego miesiączkowania.

Można zatem podsumować, że olej z czarnuszki wykazuje działanie przeciwnowotworowe, przeciwutleniające, przeciwdrgawkowe, przeciwzapalne, przeciwcukrzycowe, antyoksydacyjne, moczopędne, żółciopędne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, a także przeciwbólowe.

Zobacz również: Skutki uboczne oleju z czarnuszki.

Uroda

Olej z czarnuszki stanowi surowiec kosmetyczny, zaleca się go przede wszystkim do pielęgnacji skóry. Pomaga przy objawach alergii, neurodermatozach, zmianach trądzikowych czy grzybicach. Można go stosować zarówno bezpośrednio na skórę (pod postacią okładów, masek czy wcierek), jak również od wewnątrz (poprzez regularne, dzienne spożycie zalecanej dawki).

Produkt zalecany jest przede wszystkim do pielęgnacji skóry suchej i wrażliwej, ponieważ łagodzi podrażnienia i wykazuje działanie nawilżające.

Na koniec warto wspomnieć, że olej z czarnuszki regularnie stosowany bezpośrednio na włosy znacznie poprawia ich kondycję, nadaje blasku i zmiękcza je.

Coraz częściej właściwości czarnuszki wykorzystuje przemysł perfumeryjny.

Polecane produkty
Olej z czarnuszki
W czarnuszce (Nigella sativa) głównymi składnikami są niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT). Zalicza się je do egzogennych kwasów tłuszczowych, czyli takich, których nasz organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i należy dbać o ich dostarczanie w celu utrzymania prawidłowego poziomu. Olej z czarnuszki to również źródło bardzo cennych substancji takich jak m.in. witaminy, mikroelementy, białka, flawonoidy, fitosterole  Zobacz więcej …

Bibliografia:

  1. Sztaba D., Barwa szafranu, aromat cynamonu, smak kaparów – właściwości lecznicze biblijnych przypraw, Farmacja Polska, 1/2009.
  2. Borusiewicz M., Janeczko Z., Nigella sativa L. – roślinny surowiec o właściwościach plejotropowych, Postępy Fitoterapii, 4/2015.
  3. Kaźmierczak A., Wcisło-Dziadecka D., Zmarzły N., Zdrowie z natury – czarnuszka siewna w produktach kosmetycznych i leczniczych, Postępy Nauk Medycznych, XXXI/2018.

Jak stosować olej z czarnuszki?

Jak stosować olej z czarnuszki?

Na co i jak stosować olej z czarnuszki? To pytanie zadaje sobie wiele osób, ponieważ posiada on wiele zastosowań, nie tylko w medycynie czy kosmetologii, ale również w gastronomii. Zaliczany jest do olejów schnących.

Skład chemiczny

Głównym składnikiem oleju z czarnuszki jest tymochinon, którego zawartość dochodzi do 8,73 mg na 1 gram oleju. To właśnie on odpowiada za większość leczniczych właściwości nasion.

Olej z czarnuszki jest bogatym źródłem kwasów tłuszczowych – zarówno nienasyconych, jak i nasyconych. Wyróżnić można kwasy: linolowy, oleinowy, palmitynowy, linolenowy oraz arachidonowy.

Ponadto w składzie znajdują się liczne składniki mineralne, witaminy, flawonoidy, karoteny, steroidy, saponozydy triterpenowe oraz olejek eteryczny.

Właściwości oleju z czarnuszki

Ze względu na tak bogaty skład produkt ten wykazuje liczne właściwości zdrowotne i stanowi przedmiot wielu badań.

Kwas oleinowy obecny w olejach roślinnych wpływa m.in. na obniżanie ciśnienia krwi i zmniejszanie ryzyka zachorowalności na raka piersi. Czarnuszka siewna wykazuje działanie przeciwnowotworowe, ponieważ działa przeciwutleniająco, wspomaga apoptozę komórek nowotworowych oraz pobudza syntezę wielu cytokin.

Olej z czarnuszki stosowany zewnętrznie wspomaga leczenie łuszczycy, trądziku, atopowego zapalenia skóry czy egzemy. Polecany jest głównie posiadaczom skóry suchej i dojrzałej, ponieważ w naturalny sposób poprawia jej kondycję, wygładza ją oraz uelastycznia.

Regularnie spożywany wpływa dodatkowo na stabilizację poziomu cholesterolu i glukozy we krwi, zmniejsza ryzyko licznych chorób – zwłaszcza przewlekłych – oraz wspomaga ich leczenie. Ponadto wykazuje działania przeciwbakteryjne, rozkurczowe, znieczulające, przeciwpasożytnicze oraz przeciwzapalne.

Zobacz również: Właściwości oleju z czarnuszki

Jak stosować olej z czarnuszki?

Istnieje wiele zastosowań oleju, w zależności od indywidualnego celu. Można go spożywać, wykorzystywać do tworzenia domowych kosmetyków lub posiadać do użytku zewnętrznego.

Zobacz również: Zastosowanie oleju z czarnuszki

Spożywanie

Olej z czarnuszki należy spożywać regularnie, zgodnie z zaleceniami na opakowaniu. Przeprowadzone badania wykazały, że optymalną dawką wydaje się być 500 mg oleju 3 razy dziennie. Kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny skonsultować się z lekarzem celem wykluczenia ewentualnych przeciwwskazań.

Zastosowanie oleju z czarnuszki

Wraz z olejem warto przyjmować witaminę D3, ponieważ jest ona rozpuszczalna w tłuszczach. Takie połączenie będzie więc zwiększało jej przyswajalność przez organizm.

Badania nad bezpieczeństwem spożywania wykazały, że w dawce 40 mg/kg olej jest dobrze tolerowany przez dorosłych i dzieci. W wyższych dawkach u niektórych dzieci wystąpiły dolegliwości żołądkowo-jelitowe, które jednak szybko mijały. Można zatem wnioskować, że podaż oleju wśród dzieci powinna być mniejsza niż w przypadku dorosłych.

Zobacz również: Skutki uboczne oleju z czarnuszki

Olej z czarnuszki z powodzeniem można również stosować do przyrządzania potraw, należy jednak pamiętać, aby były one wystudzone, ponieważ wysoka temperatura może zmniejszać korzystne właściwości produktu. Poleca się stosowanie oleju jako dodatek do sałatek i surówek, gdyż posiada charakterystyczny gorzkawy smak określany jako korzenno-pieprzny i nieco korzenny zapach.

Użytek zewnętrzny

Olej z czarnuszki polecany jest przede wszystkim do leczenia chorób alergicznych, neurodermatoz i grzybic. Można go stosować bezpośrednio na skórę, ponieważ cechuje się niską toksycznością. Wystarczy nanieść odrobinę produktu na płatek kosmetyczny, a następnie przetrzeć nim skórę. W związku z tym, że olej jest schnący, nie trzeba go zmywać.

Ostatnimi czasy modne stało się oczyszczanie twarzy olejami lub olejowanie włosów. 2-3 krople oleju z czarnuszki można dodać do codziennie stosowanego kremu lub toniku. Z kolei zmieszany z maską do włosów wpływa na kondycję i strukturę włosa. Poleca się naniesienie kilku kropel na końcówki włosów, tuż po ich umyciu. Produktu nie należy spłukiwać.

Podsumowując, jak stosować olej z czarnuszki? Można go wykorzystać do:

  • pielęgnacji włosów – jako dodatek masek, odżywek, płukanek czy wcierek;
  • pielęgnacji skóry – jako dodatek peelingów, kremów czy stosowany samodzielnie;
  • ochrony paznokci – wystarczy zmieszać 2 krople produktu z odrobiną kremu do rąk i zaaplikować;
  • leczenia schorzeń skóry – jako substancja do przemywania zmian.

Aromaterapia i inhalacje

Jak stosować olej z czarnuszki? Może być stosowany jako substancja poślizgowa podczas masaży lub po prostu jako substancja zapachowa. Podczas masażu wystarczy rozprowadzić kilka kropli produktu na dłoniach celem ogrzania ich, a następnie przystąpić do zabiegu. Można go również połączyć z innymi olejkami. Wykazuje działania relaksujące, uspokajające i nasenne.

Kilka kropli oleju można dodać do ciepłej kąpieli. Wówczas jego korzystne działanie obejmie zarówno dbanie o ciało, jak i inhalację dróg oddechowych.

Polecane produkty
Olej z czarnuszki
W czarnuszce (Nigella sativa) głównymi składnikami są niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT). Zalicza się je do egzogennych kwasów tłuszczowych, czyli takich, których nasz organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i należy dbać o ich dostarczanie w celu utrzymania prawidłowego poziomu. Olej z czarnuszki to również źródło bardzo cennych substancji takich jak m.in. witaminy, mikroelementy, białka, flawonoidy, fitosterole  Zobacz więcej …

Bibliografia:

  1. Obiedzińska A., Waszkiewicz-Robak B., Oleje tłoczone na zimno jako żywność funkcjonalna, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 1/2012.
  2. Kaźmierczak A., Wcisło-Dziadecka D., Zmarzły N., Zdrowie z natury – czarnuszka siewna w produktach kosmetycznych i leczniczych, Postępy Nauk Medycznych, XXXI/2018.
  3. Borusiewicz M., Janeczko Z., Nigella sativa L. – roślinny surowiec o właściwościach plejotropowych, Postępy Fitoterapii, 4/2015.
  4. Błecha K., Nasiona czarnuszki siewnej nadzieją dla alergików, Centrum Ziołolecznictwa Ojca Grzegorza Sroki.