Każda osoba interesująca się zdrowym stylem życia powinna wiedzieć co to jest czarnuszka. Roślina zyskuje coraz większą popularność, głównie ze względu na liczne korzyści zdrowotne wynikające z jej spożywania. Na szczególną uwagę zasługują nasiona czarnuszki, z której następnie wytwarza się cenny olej.

Co to jest czarnuszka?

Czarnuszka siewna (Nigella Sativa) jest jednoroczną rośliną wywodzącą się z rodziny jaskrowatych. Swą nazwę zawdzięcza prawdopodobnie barwie nasion, które są czarne.

Cechuje się białymi kwiatami, dość mocno rozgałęzionymi pędami oraz czarnymi nasionami. Popularność zyskała właśnie ze względu na nie.

Roślina występuje na obszarach o ciepłym klimacie, głównie na terenach Europy i Azji zachodniej. W Polsce największe uprawy można spotkać na południu kraju.

Nasiona wykorzystuje się do produkcji olejów, nalewek, naparów, kosmetyków, produktów spożywczych, a także perfum.

Skład nasion

Czarnuszka jest najbardziej rozpoznawalna ze względu na znaczną zawartość tymochinonu. Związek ten odpowiada za większość właściwości zdrowotnych rośliny. Ponadto w składzie należy wyróżnić:

• kwasy tłuszczowe – nasycone, nienasycone i oleje eteryczne
• witaminy – A, E, B1, B6
• flawonoidy
• składniki mineralne – cynk, potas, żelazo, mangan, miedź, wapń, selen
• melaninę
• aminokwasy
• karoten
• saponiny

Właściwości czarnuszki

Głównym aktywnym składnikiem nasion czarnuszki jest tymochinon. Na przestrzeni lat udowodniono jego skuteczność w leczeniu wielu chorób przewlekłych (głównie neurologicznych, psychicznych i nowotworowych).

Silne właściwości przeciwutleniające nasion czarnuszki zyskały ostatnio rosnącą uwagę ze względu na ich potencjalną rolę jako suplement diety wykazujący minimalne skutki uboczne. Nie tylko z tego względu spożycie czarnuszki poleca się osobom otyłym i walczącym z nadwagą. Dodatkowo składniki czarnuszki regulują poziom glukozy i cholesterolu we krwi, co może zmniejszać ryzyko miażdżycy i innych chorób układu krążenia.

Alfa-hederyna i tymochinon wykazują potencjalną aktywność przeciwnowotworową. Niedawno przeprowadzone badanie udowodniło, że melanina pozyskana z nasion czarnuszki działa immunostymulująco poprzez wpływ na ekspresję genów, z kolei octan etylu zahamował wzrost różnorodnych linii komórek rakowych bez wpływu na prawidłowe komórki śródbłonka.

Pozostałe właściwości lecznicze czarnuszki:

• poprawia wygląd i stan skóry
• likwiduje niestrawność, wzdęcia, biegunkę i inne problemy trawienne
• ma działanie znieczulające, rozkurczowe i przeciwbakteryjne
• zmniejsza stan zapalny
• chroni żołądek i zapobiega rozwojowi wrzodów
• poprawia samopoczucie
• wpływa korzystnie na funkcjonowanie układu oddechowego
• wspomaga zwalczanie pasożytów

Zastosowanie

Czarnuszka siewna jest współcześnie stosowana jako przyprawa, ponieważ może stanowić oryginalny zamiennik pieprzu. Jej ciekawy smak sprawia, że nasiona są częstym składnikiem nie tylko potraw kulinarnych, ale i wypieków. Dodatkowo czarnuszka stanowi niekiedy substancję konserwującą.

Z nasion wytwarza się olej o niezwykle bogatym składzie. Można go wykorzystywać zarówno do użytku zewnętrznego, jak i wewnętrznego. Coraz częściej olej stosuje się podczas wykonywania domowych kosmetyków, ponieważ działa nawilżająco i ochronnie, a także koi podrażnienia skóry i wpływa zbawiennie na kondycję włosów.

Liczne korzystne właściwości czarnuszki sprawiły, że na rynku można zaopatrzyć się w suplementy diety na jej bazie.

Polecane produkty

Olej z czarnuszki
W czarnuszce (Nigella sativa) głównymi składnikami są niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT). Zalicza się je do egzogennych kwasów tłuszczowych, czyli takich, których nasz organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i należy dbać o ich dostarczanie w celu utrzymania prawidłowego poziomu. Olej z czarnuszki to również źródło bardzo cennych substancji takich jak m.in. witaminy, mikroelementy, białka, flawonoidy, fitosterole  Zobacz więcej …

Bibliografia:

1. Yimer E., Tuem K., Karim A. (i inni), Nigella sativa L. (czarny kminek): obiecujący naturalny lek na szeroką gamę chorób, Evidence-Based Complementary and Anternative Medicine, 2019.
2. Jurczak J., Reguła J., Właściwości prozdrowotne czarnuszki siewnej i jej znaczenie w leczeniu dny moczanowej, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 3/2018.
3. Kaźmierczak A., Wcisło-Dziadecka D., Zmarzły N., Zdrowie z natury – czarnuszka siewna w produktach kosmetycznych i leczniczych, Postępy Nauk Medycznych, XXXI/2018.
4. Borusiewicz M., Janeczko Z., Nigella sativa L. – roślinny surowiec o właściwościach plejotropowych, Postępy Fitoterapii, 4/2015.